Pek çoğunuzun duyduğu üzere ceza yargılamasında 2020 yılı itibari ile yeni bir yargı yolu uygulanmaya başlandı.
Bu yazımda seri muhakeme usulü olarak adlandırılan bu yargı yolunu kısaca sizlere özetlemeye çalıştım.
Bizce Türk Ceza Yargılaması için devrim niteliğinde olan bu uygulama, gerek sanığın haklarını kullanması açısından; gerekse yargının iş yükünü hafifletme açısından çok faydalı “Seri muhakeme usulü”nun uygulanacağı suçlar şöyle:
“Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) yer alan hakkı olmayan yere tecavüz, genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması, trafik güvenliğini tehlikeye sokma, gürültüye neden olma, parada sahtecilik, mühür bozma, resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan, kumar oynanması için yer ve imkan sağlama, başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması suçları ile Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun, Orman Kanunu, Rulet, Tilt, Langırt ve Benzeri Oyun Alet ve Makinaları Hakkında Kanun ve Kooperatifler Kanunu’nda yer alan bazı suçlar.”
Nasıl işliyor?
Cumhuriyet savcısı veya kolluk görevlileri, şüpheliyi, usul hakkında bilgilendirecek.
*Savcı, seri muhakeme usulünü şüpheliye teklif edecek. Şüphelinin müdafi huzurunda teklifi kabul etmesi halinde usulün uygulanmasına geçilecek.
*Savcı, suç için öngörülen cezanın alt ve üst sınırı arasında tespit edeceği temel cezadan yarı oranında indirim uygulamak suretiyle yaptırımı belirleyecek.
*Belirlenen hapis cezası, savcı tarafından koşulları bulunması halinde TCK’ye göre seçenek yaptırımlara çevrilebilecek veya ertelenebilecek.
*Savcı, şüpheli hakkında seri muhakeme usulünün uygulanmasını yazılı olarak görevli mahkemeden talep edecek.
*Mahkeme, şüpheliyi müdafi huzurunda dinledikten sonra eylemin seri muhakeme usulü kapsamında olduğu kanaatine varırsa talepte belirlenen yaptırım doğrultusunda hüküm kuracak; aksi takdirde talebi reddedecek ve soruşturmanın genel hükümlere göre sonuçlandırılması amacıyla dosyayı cumhuriyet başsavcılığına gönderecek.
*Mazeretsiz olarak mahkemeye gelmeyen şüpheli, bu usulden vazgeçmiş sayılacak.
Uygulanmama halleri
*İştirak halinde işlenen suçlarda şüphelilerden birinin usulün uygulanmasını kabul etmemesi hali ile yaş küçüklüğü, akıl hastalığı, sağır ve dilsizlik hallerinde de bu usul uygulanmayacak.
*Resmi mercilere beyan edilmiş olup da soruşturma dosyasında yer alan adreste bulunmama, yurt dışında olma, başka bir nedenle şüpheliye ulaşılamaması halinde seri muhakeme usulü uygulanamayacak.
Av. Erman Necati TEKCAN
