Samsun’da Liman kavşağından Doğupark’a kadar olan alanı millet bahçesi olarak gösteren Samsun Büyükşehir Belediyesi’nin imar planının yürütmesi durduruldu.
Samsun Büyükşehir Belediyesi’nin Atatürk Kültür Merkezi, Samsunspor Nuri Asan tesisleri gibi birçok önemli tesisi de kapsayan Liman kavşağından Doğupark’a kadar alanda yapmak istediği projenin imar planı yargıya takıldı.
Mimarlar Odası Samsun Şubesi tarafından açılan davanın ardından, söz konusu alanın Millet Bahçesi kapsamına alınmasıyla ilgili plan değişikliğinin hukuka, mevzuata, kamu yararına ve şehircilik ilkelerine uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşıldı.
Samsun 3. İdare Mahkemesi’nin kararında şu görüşlere yer verildi:
1- Olayda, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ile hazırlanan bilirkişi raporunun birlikte ele alınmasından; davaya konu parsellere yönelik olarak alınan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği kararlarının yürürlükte bulunan üst ölçekli imar planlarına uygun olduğu ve planlar arası kademeli birliktelik ilkesine uygun olarak alındığı ve Kıyı Kanunu Uygulama Yönetmeliğine göre dolgu alanlarında uygulama imar planı kararı ile Millet Bahçesi yapılabilmesine engel bulunmadığı anlaşılmakla birlikte,
2- Davaya konu plan onama sınırının 3621 sayılı Kıyı Kanuna tabi alanları kapsadığı, bu alanlarda plan onay yetkisinin aynı Kanunun 7. maddesi uyarınca Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına ait olmasına karşın planın doğrudan Samsun Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından onaylanmasının mevzuata uygun olmadığı gibi 1/100.000 ölçekli çevre düzeni plan notunda yer verilmiş olmasına karşın Bakanlığın uygun görüşünün de alınmadığı, gerek davaya konu Meclis kararında gerekse de plan açıklama raporunda gereklilik analizleri ile ilgili bir açıklama bulunmadığı ve plan değişikliği yapılmasını zorunlu kılan kamu yararı amaçlı teknik ve nesnel bir gerekçe gösterilmediği,
3- Millet Bahçesi kullanımı kapsamında yapılabilecek olan yaya, yürüyüş ve bisiklet yolları, park, çocuk bahçesi, oyun alanları, açık spor alanları, meydan, tematik bahçeler gibi açık alan kullanımlarının ilave yeşil alanlar oluşturmayacağı, bu hususun da Millet Bahçesi Rehberinde belirtilen yer seçimi kriterlerine uygun olmadığı,
4- Plan değişikliği onama sınırı içinde yer alan meydan alanları, açık otoparklar, araç depolama alanları, göl alanı, DDY hattı, raylı sistem aktarma istasyonunun arazi kullanım tablosunda gösterilmediği,
5- Mevcut yapılaşmada kültürel tesis alanı olarak planlı bulunan Atatürk Kültür Merkezi Binası ve resmi kurum alanı olarak planlı bulunan Valilik Binası, çok amaçlı salon, kapalı spor salonu, Yabancılar Pazarının da Millet Bahçesi olarak tanımlanmasının mevcut yapılaşma ile plan kararları arasında uyumsuzluk doğurduğu, Atatürk Kültür Merkezinin kaldırılabilmesi için ilgili yatırımcı kuruluş olan Kültür ve Turizm Bakanlığından görüş alındığına dair dosyasında bilgi ve belge bulunmadığı ve etki alanı içerisinde eşdeğer yeni bir alan ayrılmadığı,
6- Doğu Park, Batı Park ve Merkez Fuar alanında planlanan millet bahçesi alanının otopark ve altyapı tesis alanı olarak belirlenen alandan 58,9 hektarlık kısım için hangi kullanım kararı getirildiği veya mevcut plan kararlarından hangilerinin korunduğu hususunda plan açıklama raporunda herhangi bir ifadenin yer almadığı,
7- Planlama alanındaki mevcut açık ve kapalı spor alanları, otopark alanları, park, çocuk bahçesi, oyun alanı, rekreasyon alanı yüzölçümlerinin ne kadar bir alanı kapladığının ayrı ayrı detaylı olarak gösterilmediği,
8- Mevcut durum analizi ile ilgili bir çalışmanın plan açıklama raporunda yer almadığı,
9- Düzenlenen plan değişiklikleri ile mevcut kullanımların alansal olarak nasıl değişeceğinin plan açıklama raporunda belirtilmediği,
10- Bu kapsamda, davaya konu alanlarda sosyal altyapı alanı kapsamında olan alanların Doğu Park, Batı Park ve İlkadım Merkez Fuar alanı Millet bahçelerinde eski plandaki yüzölçümü ile aynen korunup korunmayacağı hususunda bilgi bulunmadığı,
11- Plan açıklama raporunda yapılaşma koşullarına ve plan değişikliği gerekçesine ilişkin olarak ayrıntılı bilgilere yer verilmemesi nedeniyle, her iki plan için de kendi ölçeğine göre plan açıklama raporunun hazırlandığından söz etmeye olanak bulunmadığı anlaşıldığından, millet bahçesi oluşturulmasına ilişkin 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği yapılmasına yönelik olarak alınan 14.01.2022 tarih ve 27 sayılı Samsun Büyükşehir Belediye Meclisi kararında hukuka, mevzuata, kamu yararına ve şehircilik ilkelerine uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
12- Öte yandan, hukuka aykırı olarak alındığı tespit edilen Meclis kararının uygulanması durumunda, planlama sınırları içerisinde yer alan taşınmazların ve taşınmazlar üzerinde yer alan yapılar ile tesislerin kullanım haklarınının olumsuz etkilenecek olması nedeniyle ortaya telafisi güç ve imkansız zararların çıkabileceği değerlendirilmiştir. Açıklanan nedenlerle; hukuka aykırılığı açık olan dava konusu işlemin uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceğinden 2577 sayılı Kanunun 27. maddesi uyarınca teminat alınmaksızın yürütülmesinin durdurulmasına, kararın tebliğini izleyen günden itibaren yedi (7) gün içerisinde Samsun Bölge İdare Mahkemesi nezdinde itiraz yolu açık olmak üzere, 05/01/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi“
Kararla ilgili açıklamada bulunan Mimarlar Odası Samsun Şubesi Başkanı Burak Şener, “Konunun uydurma Meclis kararlarıyla yeniden gündeme getirilmemesini temenni ediyoruz. Samsun Büyükşehir Belediyesi’ni hukuka, yasalara, yönetmeliklere uygun kararlar üretmeye devam ediyoruz” dedi.
