Son yıllarda ilimizde geçmiş on yıllara göre sayı ve kapasite bakımından artış gösteren büyük işletmelere rağmen ülke ortalamasının pek de üzerine çıkmadığını gördüğümüz yerel iş gücü-istihdam ve işsizlik rakamlarını incelerken Samsun İktisat Raporu isimli kaynağımız Samsun’u TR83 bölgesi olarak Tokat, Amasya ve Çorum’u birlikte ele almış görünüyor.
Rakamları değerlendirirken Çorum’ son 30 yılda endüstriyel işletmeleri ve yine son 20 yılda Amasya’nın aldığı teşvikleri göz önünde bulundurmalıyız. Bu anlamda fikir vermesi açısından işgücüne katılma sıralamasında Çorum %52 ile 5. sırada, Samsun %50.5 ile 26. sırada, işsizlik oranında Çorum yine Samsun’dan daha iyi sırada, Amasya ise hemen hemen şehrimiz Samsunla aynı seviyelerde.
Samsun, 2017 SEGE (sosyoekonomik gelişmişlik endeksi) sıralamasında 31. sırada iken işgücü-istihdam ve işsizlik sıralamasında 26. sırada (daha iyi) olmasına neden olan yerel işletmelerinin ve sanayicilerimize teşekkür etmemiz gerekiyor, yerel işletmelerimizin bu gayretine merkezi hükümetten daha verimli teşvikler sağlansa ilimiz genç nüfusu kaybetmek yerine çekeceği istihdamla parlayan bir yıldız olacağı aşikardır. O zaman sadece sayın bakanın değil tüm Samsunluların gözlerindeki ışıltıyı görebileceğiz…..
Bu girişten sonra ülkemiz ve Samsun rakamlarını mukayese edecek olursak( referans kitabımız sayfa 265); 2004-2020 döneminde işgücü Türkiye’de %40.2 artarken TR83 bölgesinde (Samsun-Çorum-Tokat-Amasya) %1.4 AZALMIŞ, istihdam ülke genelinde %36.6 artarken TR83 bölgesinde %3.6 oranında AZALMIŞ, Türkiye’de işsiz sayısı %70.3 oranında artarken, TR83 bölgesinde %31.9 oranında artmıştır.(bu durum Şehrimizde çalışabilir genç nüfusun azalmasıyla açıklanabilir). Yine işsiz sayısı aynı dönemde %9.1 oranında azalırken TR83 bölgesinde %32 oranında azalmıştır.
Bir konuyu tam da burada hatırlatmakta yarar var; 2020 başlarında tüm dünyayı, ülkemizi ve haliyle şehrimizi etkisi altına alan ve halen azalmış da olsa devam eden pandeminin etkilerini unutmamalıyız ve önümüzdeki yıllarda bu iki yılı çok ayrı ve detaylı olarak irdelemek ve merkezi hükümetin yaptığı ya da yapmadığı müdahalelerle birlikte analiz etmek gerekiyor.
Çalıştığımız konu TR83 bölgesi iş gücü, istihdam ve işsizlik rakamları olunca tarım sektörünü vurgulamak gerekiyor…
2004-2020 döneminde Tarım sektöründe istihdam %17.5 oranında azalırken TR83 bölgesinde iki kat yani %34.4 oranında azalmıştır. Bu durum tarım sektöründe daralma ve ekilebilir tarım alanlarındaki azalma ve yine Samsun ve Çorum’ da endüstriyel -imalat sektöründeki büyümeyle açıklanabilir bir durumdur. (sanayi sektörü aynı dönemde ülke genelinde %44 artarken, TR83 bölgesinde %50.4 oranında artmış)
Peki bölgede imalat sanayi ve ihracatta artış sağlayan katma değer üreten işletmeler daha verimli destekler yanında Yeşilırmak ve Kızılırmak nehirlerimizin suladığı ovalarımızda endüstriyel tarıma geçebilsek, Almanya ve Hollanda’nın bizi kıskanması hayalden öte gerçek olmaz mı?
Tekrar rakamlara dönelim: 2014-2020 ücretli, maaşlı, yevmiye çalışanların sayısı ülke genelinde %93 oranında artarken TR83 bölgesinde %10./ oranında artmış, işveren ve kendi hesabına çalışanların sayısı Türkiye’de %0.6 azalırken TR83 bölgesinde %7.5 oranında artmıştır.(bir de teşvik olsa…)
Dünya Endüstri 5 dönemine verilirken Türkiye’de ve şehrimizde rakamlar bu şekilde devrilmiştir.
Neyin sebep neyin sonuç olduğunun belli olmadığı bu dönemde bir yorum da sizden bekleriz.
İyi haftalar, iyi bayramlar diliyorum.
Not: Sayın Sağlık bakanımızın hekim ve sağlık çalışanlarına verdiği sözü yerine getirmek yerine hamasi nutuk ve duygu sömürüleriyle geçirdi bu haftayı yine. Kendisini hekim ve sağlık çalışanlarına unutturmamak için var gücüyle gayret ediyor…
